Μηνύματα για το Βιβλίο 2020 - 2024

Μηνύματα για το Βιβλίο 2020 - 2024

Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου καθιερώθηκε από την ΙΒΒΥ, τη Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα, το 1966, την ημέρα των γενεθλίων του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (2 Απριλίου 1805), με σκοπό να εμπνεύσει στα παιδιά την αγάπη για το διάβασμα και να στρέψει το βλέμμα όλων στο παιδικό βιβλίο.

Από τότε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της IBBY ετοιμάζει ένα μήνυμα και μία αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο.

2020

Το 2020 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα της Σλοβενίας. Το φετινό μήνυμα γράφτηκε από τον Σλοβένο συγγραφέα Peter Svetina*, μεταφράστηκε στα ελληνικά, όπως κάθε χρόνο, από τη συγγραφέα Λότη Πέτροβιτς ενώ η αφίσα φιλοτεχνήθηκε από τον Σλοβένο εικονογράφο Damijan Stepančič**.

Το υπέροχο μήνυμα του Peter Sventina:

“Εκεί που μένω, οι θάμνοι πρασινίζουν αργά τον Απρίλη ή νωρίς τον Μάη και σύντομα γεμίζουν με κουκούλια από πεταλούδες. Αυτά τα κουκούλια μοιάζουν με μπαλίτσες από βαμβάκι ή με κουφέτα και οι νύμφες τους καταβροχθίζουν φύλλο το φύλλο μέχρι που οι θάμνοι απογυμνώνονται. Όταν όμως οι νύμφες γίνουν πεταλούδες και πετάξουν, οι θάμνοι δεν είναι κατεστραμμένοι. Καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, ξαναγίνονται πράσινοι πάλι και πάλι. 

Έτσι μοιάζει ο συγγραφέας, έτσι μοιάζει ο ποιητής. Κατασπαράζονται, μένουν κατάστεγνοι από ιστορίες και ποιήματα, που, όταν ολοκληρωθούν, πετούν μακριά, μπαίνουν μέσα σε βιβλία και βρίσκουν τους αναγνώστες τους. Αυτό γίνεται πάλι και πάλι.
Και τι συμβαίνει ν΄εκείνα τα ποιήματα και τις ιστορίες;

Ξέρω ένα αγόρι που έπρεπε να κάνει κάποια εγχείρηση στο μάτι του. Για δύο εβδομάδες μετά την εγχείρηση, έπρεπε να ξαπλώνει μόνο από τη δεξιά πλευρά και μετά δεν έπρεπε να διαβάζει τίποτα για έναν μήνα. Όταν γελικά ξαναπήρε στα χέρια του ένα βιβλία έπειτα από ενάμισημήνα, ένιωσε σαν να κατάπινε λέξεις μ’ ένα κουτάλι από μια γαβάθα. Σαν να τις έτρωγε. Πραγματικά τις έτρωγε. 

Ξέρω κι ένα κορίτσι που, όταν μεγάλωσε, έγινε δασκάλα. Μου είπε: “Τα παιδιά που οι γονείς τους δεν τους διάβασαν παραμύθια έχουν στερηθεί κάτι σημαντικό”.
Οι λέξεις στα ποιήματα και στις ιστορίες είναι τροφή. Όχι τροφή για το σώμα, όχι τροφή που μπορεί να γεμίσει το στομάχι σου. Τροφή όμως για το πνεύμα και τροφή για την ψυχή.
Όταν πεινάει κάποιος ή διψάει, το στομάχι του γουργουρίζει και το στόμα του στεγνώνει. Οι πεινασμένοι γυρεύουν να φάνε κάτι, ένα κομμάτι ψωμί, ένα πιάτο ρύζι ή δημητριακά, λίγο ψάρι ή μια μπανάνα. Όσο περισσότερο πεινούν, τόσο στενεύει ο οπτικός τους ορίζοντας, ώσπου παύουν να βλέπουν ό,τι δεν είναι τροφή για να τους χορτάσει. 

Η πείνα για λέξεις εκδηλώνεται διαφορετικά. Μοιάζει με θλίψη, με λήθη, με αυθάδεια. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από τέτοιου είδους πείνα δε νιώθουν πως η ψυχή τους τρέμει από το κρύο κι ότι προσπερνούν τους εαυτούς τους χωρίς να το προσέχουν. Ένα μέρος του κόσμου τους εξαφανίζεται χωρίς να το γνωρίζουν.
Αυτού του είδους η πείνα χορταίνεται με ποίηση και ιστορίες. 

Υπάρχει όμως ελπίδα για όσους δεν έχουν ποτέ αφεθεί ν’ απολαύσουν  τις λέξεις, για να χορτάσουν αυτή την πείνα;
Υπάρχει! Το αγόρι που είπαμε διαβάζει κάθε μέρα. Το κορίτσι έγινε δασκάλα και διαβάζει στους μαθητές της. Κάθε Παρασκευή. Κάθε βδομάδα. Αν κάποια φορά το ξεχάσει, της το θυμίζουν τα παιδιά.
Και τι γίνεται με τον συγγραφέα και τον ποιητή; Καθώς έρχεται το καλοκαίρι, θα πρασινίσουν πάλι. Και πάλι θα στεγνώσουν από ιστορίες και ποιήματα, που θα πετάξουν μακριά προς κάθε κατεύθυνση. Πάλι και πάλι.”

2021

Το μήνυμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη νεότητα (ΙΒΒΥ) για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2.4.2021
Η μουσική των λέξεων – Margarita Engle (Η.Π.Α.)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Όταν διαβάζουμε, το μυαλό μας βγάζει φτερά.
 

Όταν γράφουμε, τα δάχτυλά μας τραγουδούν.

 

Οι λέξεις είναι ήχοι από τύμπανα και φλάουτα στη σελίδα,
 

καλλίφωνα πουλιά που πετούν ψηλά, ελέφαντες που σαλπίζουν,
 

ποτάμια που κυλούν, καταρράκτες που ξεχύνονται,
 

πεταλούδες που στροβιλίζονται
ψηλά στον αέρα!

Οι λέξεις μας καλούν να χορέψουμε – ρυθμούς, στίχους, χτυποκάρδια, παλιές ιστορίες και νέες,
 φανταστικές και αληθινές.
 

Είτε είσαι στο σπίτι ασφαλής
 

ή τρέχεις να περάσεις τα σύνορα για μια άλλη χώρα
 και μια ξένη γλώσσα, 

οι ιστορίες και τα ποιήματα
 σου ανήκουν.
 

Όταν μοιραζόμαστε λέξεις, 

οι φωνές μας 
γίνονται η μουσική του μέλλοντος,
 

ειρήνη, χαρά και φιλία,
 μια μελωδία
 ελπίδας.

(Απόδοση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου)

2022

Οι ιστορίες είναι φτερά…
Richard Van Camp - Καναδάς

Εικονογράφηση: Juliet Flett

Το διάβασμα είναι ελευθερία. Το διάβασμα είναι ανάσα.

Το διάβασμα σε αφήνει να βλέπεις τον κόσμο με τρόπο διαφορετικό και σε καλεί σε κόσμους που δεν θέλεις ποτέ να τους αποχωριστείς.
Το διάβασμα επιτρέπει στο πνεύμα σου να ονειρεύεται.

Λένε ότι τα βιβλία είναι φίλοι για όλη μας τη ζωή και συμφωνώ.
Το ιδανικό δικό σου σύμπαν πλαταίνει όταν διαβάζεις.

Οι ιστορίες είναι φτερά που σε βοηθούν να πετάς ψηλά κάθε μέρα.

Βρες, λοιπόν, τα βιβλία που μιλούν στο πνεύμα σου, στην καρδιά σου, στο μυαλό σου. Τα βιβλία είναι γιατρικά. Θεραπεύουν Καθησυχάζουν. Εμπνέουν. Διδάσκουν.

Ας ευγνωμονούμε τους παραμυθάδες, τους αναγνώστες και τους ακροατές. Ας ευγνωμονούμε τα βιβλία. Είναι φάρμακα για έναν καλύτερο, φωτεινότερο κόσμο.

Απόδοση:
Λότη Πέτροβιτς - Ανδρουτσοπούλου

 

2023

Το 2023, το υλικό του εορτασμού ανέλαβε το Ελληνικό Τμήμα. Το μήνυμα γράφτηκε από τον συγγραφέα Βαγγέλη Ηλιόπουλο. Η αφίσα φιλοτεχνήθηκε από την εικονογράφο Φωτεινή Στεφανίδη.
Σε όλες τις χώρες, τα παιδιά, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκονόμοι, οι εκδότες και οι εκπαιδευτικοί γιορτάζουν την παγκόσμια αυτή ημέρα με διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες και άλλους χώρους, δείχνοντας έτσι την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία και το διάβασμα.
Το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ – Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, που ορίστηκε επίσημα υπεύθυνο για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2023, επέλεξε το θέμα και σχεδίασε την αφίσα της ΙΒΒΥ για όλα τα εθνικά τμήματα του κόσμου, παροτρύνοντας όλους τους φορείς που ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τα βιβλία να συμβάλουν στον εορτασμό.
Η αφίσα με το μήνυμα τυπώθηκε στα ελληνικά με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. 

Είμαι ένα βιβλίο, διάβασέ με.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Είμαι ένα βιβλίο.

Είσαι ένα βιβλίο.

Όλοι είμαστε βιβλία.

Η ψυχή μου είναι η ιστορία που αφηγούμαι.

Κάθε βιβλίο έχει τη δική του ιστορία να πει.

Μπορεί να φαινόμαστε εντελώς διαφορετικά –

άλλα μεγάλα, άλλα μικρά,

άλλα πολύχρωμα, άλλα μαυρόασπρα,

άλλα με λίγες σελίδες κι άλλα με πολλές.

Μπορεί να συμφωνούμε ή να λέμε εντελώς διαφορετικά πράγματα.

Όμως αυτή είναι η ομορφιά μας.

Θα ήταν πολύ βαρετό να ήμασταν όλα ίδια.

Καθένα μας είναι μοναδικό.

Και καθένα από εμάς έχει το δικαίωμα να το σέβεσαι,

να το διαβάζεις χωρίς προκαταλήψεις,

να έχει τη θέση του στη βιβλιοθήκη σου.

Μπορείς να έχεις τις απόψεις σου για εμένα.

Μπορείς να ερευνάς, να κρίνεις και να σχολιάζεις ό,τι διαβάζεις.

Μπορείς να με βάλεις πίσω στο ράφι

ή να με κρατήσεις σφιχτά στην αγκαλιά σου

και να ταξιδέψουμε μαζί πολύ μακριά.

Αλλά ποτέ μην αφήσεις κάποιον να με πετάξει

ή να με διώξει σε άλλο ράφι.

Ποτέ μη ζητήσεις την καταστροφή μου

ή μην επιτρέψεις σε κάποιον να με καταστρέψει.

Κι αν έρθει κάποιο βιβλίο από άλλο ράφι στο δικό σου,

γιατί κάποιος ή κάτι το έδιωξε μακριά,

κάνε χώρο.

Αν πας λίγο πιο κει, χωράει δίπλα σου.

Προσπάθησε να νιώσεις όπως νιώθει.

Κατάλαβέ το. Προστάτεψέ το.

Μπορεί να βρεθείς εσύ στη θέση του αύριο.

Γιατί κι εσύ είσαι ένα βιβλίο.

Όλοι είμαστε βιβλία.

Έλα, φώναξέ το δυνατά, ώστε να το ακούσουν όλοι:

«Είμαι ένα βιβλίο, διάβασέ με».

2024

Διασχίστε τις θάλασσες με τα φτερά της φαντασίας!
Eiko Kadono - Ιαπωνία

Οι ιστορίες ταξιδεύουν πάνω στα σύννεφα, λαχταρώντας ν’ ακούσουν το χαρούμενο χτύπημα της καρδιάς σας.

Είμαι μια ιστορία που ταξιδεύει. Πετάω παντού, με τα φτερά του ανέμου ή τα φτερά των κυμάτων, καμιά φορά και με τα λεπτά φτερά της άμμου. Πετάω βέβαια και με τα φτερά των μεταναστευτικών πουλιών, ακόμα και με τα φτερά των αεροπλάνων. Στέκομαι δίπλα σου. Γυρίζω τις σελίδες για να σου πω μια ιστορία, εκείνη που θέλεις ν’ ακούσεις. Θα σου άρεσε μια παράξενη και απίστευτη ιστορία; Ή μια λυπητερή, μια τρομακτική ή μια αστεία; Αν δεν έχεις διάθεση να την ακούσεις τώρα, δεν πειράζει. Όμως ξέρω πως κάποια μέρα θα θέλεις. Όταν θέλεις, λοιπόν, φώναξε: «Ιστορία που ταξιδεύεις έλα! Κάθισε δίπλα μου!». Κι αμέσως θα πετάξω κοντά σου.
 Έχω τόσες ιστορίες να σου πω! Τι θα έλεγες για την ιστορία ενός μικρού νησιού που είχε βαρεθεί τη μοναξιά του, έμαθε να κολυμπάει κι αποφάσισε να βρει έναν φίλο; Ή για την ιστορία μιας παράξενης νύχτας, όταν παρουσιάστηκαν δύο φεγγάρια στον ουρανό; Ή για τη νύχτα που χάθηκε ο Άγιος Βασίλης;
 Ω! Ακούω την καρδιά σου να χτυπάει όλο και πιο γρήγορα: Τικ τακ, τίκι τακ, τίκι τίκι τακ! Η ιστορία που ταξιδεύει βρήκε τρόπο να μπει μέσα σου κι έκανε την καρδιά σου να χτυπάει. Τώρα θα γίνεις κι εσύ μια τέτοια ιστορία με φτερά, έτοιμη να πετάξει. Έτσι λοιπόν γεννήθηκε ακόμη μια ιστορία που ταξιδεύει!

Ελληνική μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

Εδώ μπορείτε να δείτε τις αφίσες και τα μηνύματα για τον εορτασμό του Παιδικού Βιβλίου από το 1980 έως και το 2024.