Το οικουμενικό έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου
Η παράδοση να στολίζονται δέντρα ή κομμάτια δέντρων υπήρχε σε όλες τις θρησκείες από την αρχαιότητα. Το δέντρο, σαν χριστουγεννιάτικο σύμβολο, χρησιμοποιήθηκε μετά τον 8ο αιώνα. Εκείνος που καθιέρωσε το έλατο σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο ήταν, σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος Βονιφάτιος, που για να σβήσει την ιερότητα που απέδιδαν οι ειδωλολάτρες στη βελανιδιά, έβαλε στη θέση της το έλατο, σαν σύμβολο χριστιανικό και ειδικότερα σαν σύμβολο των Χριστουγέννων.
Κατά την παράδοση ο πρώτος που στόλισε δέντρο ήταν ο Μαρτίνος Λούθηρος, βάζοντας κεράκια πάνω στα κλαδιά του, ώστε να θυμίζουν το παιχνίδισμα που κάνουν τα αστέρια με τα φύλλα του τη νύχτα.
Στο πέρασμα των αιώνων, το νόημα του χριστουγεννιάτικου δέντρου πήρε αναρίθμητες μορφές. Αρχικά, για να συμβολίσει την ευτυχία που κρύβει για τον άνθρωπο η γέννηση του Χριστού, άρχισε να γεμίζει με διάφορα χρήσιμα είδη - κυρίως φαγώσιμα κι αργότερα ρούχα κι άλλα είδη καθημερινής χρήσης, συμβολίζοντας έτσι πρακτικά την προσφορά των Θείων Δώρων. Προοδευτικά εξελίχθηκε σε ένα απαραίτητο διακοσμητικό είδος των Χριστουγέννων και αργότερα θα αποτελέσει το μέρος όπου οι συγγενείς και φίλοι τοποθετούν τα δώρα τους, ο ένας για τον άλλο.
Στην πατρίδα μας, το χριστουγεννιάτικο δέντρο το έφεραν για πρώτη φορά στην Αθήνα οι Βαυαροί, την περίοδο της βασιλείας του Όθωνα. Η ελληνική πάντως παράδοση της ναυτικής μας χώρας, θέλει στολισμένο καραβάκι.
Χριστουγεννιάτικα έθιμα στην Ευρώπη
Τα Χριστούγεννα γιορτάζονται σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο και περιβάλλονται από ιδιαίτερα χαρωπό κλίμα. Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα γιορτάζονται με τον στολισμό χριστουγεννιάτικου δέντρου ή καραβιού, με παρασκευή γλυκών όπως τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες, ενώ τα δώρα φέρνει ο Άγιος Βασίλης (στην πραγματικότητα ο Μέγας Βασίλειος), ο οποίος γιορτάζεται την Πρωτοχρονιά και φημίζεται για το φιλανθρωπικό του έργο, αν και συνήθως τα δώρα δίνονται ανήμερα των Χριστουγέννων.
Το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Χριστού γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο σε όλες τις γωνιές του κόσμου, προσφέροντας η καθεμία τη δική της πινελιά στο πνεύμα των ημερών και διατηρώντας παραδόσεις που κατάφεραν να επιβιώσουν ζωντανές μέχρι τις μέρες μας, όπως ακριβώς και ο συμβολισμός των Χριστουγέννων.
Ιταλία
Στην Ιταλία, ο εορτασμός των Χριστουγέννων ξεκινάει 8 μέρες πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων και διαρκεί μέχρι τα Θεοφάνεια. Τα παιδιά ξεχύνονται στους δρόμους ντυμένα βοσκοί και πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι παίζοντας τραγούδια με φλογέρα ή αυλό. Την παραμονή ξεκινά αυστηρή νηστεία η οποία σταματά ανήμερα των Χριστουγέννων
Ο μύθος της Μπεφάνα
Ο μύθος θέλει τη Μπεφάνα, μια φτωχή χωρικό, πολύ φιλόξενη όμως και γνωστή για τη μαγειρική της και την καλή της καρδιά, να την πλησιάζουν οι Τρεις Μάγοι, στο δρόμο τους για να βρουν τον Ιησού. Της ζήτησαν οδηγίες για να Τον βρουν, αλλά εκείνη δεν μπόρεσε να τους βοηθήσει. Παρόλα αυτά τους πρόσφερε στέγη για ένα βράδυ και τους περιποιήθηκε όσο καλύτερα μπορούσε. Την επόμενη μέρα οι τρεις Μάγοι, σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης, την προσκάλεσαν να τους ακολουθήσει. Εκείνη αρνήθηκε καθώς είχε πολλές δουλειές να τελειώσει αλλά την επόμενη μέρα άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να ψάξει να τους βρει. Δυστυχώς δεν κατάφερε ποτέ να τους εντοπίσει και από τότε περιπλανιέται και προσπαθεί να εντοπίσει το μωρό Ιησού. Πετάει με τη μαγική της σκούπα από σπίτι σε σπίτι και κατεβαίνοντας από την καμινάδα, γεμίζει με γλυκά και παιχνίδια τα παπούτσια των καλών παιδιών. Σε όλα τα άτακτα παιδιά αφήνει κάρβουνο και σκόρδο ή κρεμμύδι. Γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και όλα τα παιδιά ανυπομονούν να ξυπνήσουν εκείνη τη μέρα και να δουν τι δώρο τους άφησε η καλόκαρδη χωρικός. Κάρβουνο ή καραμέλες;
Ισπανία
Τα μεσάνυχτα των Χριστουγέννων οι Ισπανοί πηγαίνουν στην Ολονυχτία του Κόκορα, καθώς λέγεται ότι, όταν γεννήθηκε ο Χριστός, λάλησε ένας κόκορας. Μετά τη λειτουργία, οι Ισπανοί βγαίνουν έξω και τραγουδούν χριστουγεννιάτικα άσματα κρατώντας δαυλούς, κιθάρες και τύμπανα.
12 σταφύλια τα μεσάνυχτα
Στην Ισπανία, υπάρχει το έθιμο να τρώνε 12 σταφύλια για καλή τύχη, ένα για κάθε μήνα στις 12.00 τα μεσάνυχτα, ακριβώς στην αλλαγή του χρόνου δηλαδή. Έτσι η καινούργια χρονιά τους βρίσκει με γεμάτο το στόμα από 12 σταφύλια.
Πορτογαλία
Στην Πορτογαλία, όπως και στην Ιταλία και την Ισπανία, τα παιδιά πρέπει να περιμένουν μέχρι την ημέρα των Θεοφανίων για να πάρουν τα δώρα τους. Δεν φέρνει δώρα μόνο ο Άγιος Βασίλης (Pai Natal στα Πορτογαλικά), αλλά και οι Τρεις Μάγοι. Την παραμονή, οι Πορτογάλοι αφήνουν στα παπούτσια καρότα ή άχυρα για τις καμήλες, τα οποία αντικαθιστούν οι Μάγοι με ζαχαρωτά.
Γαλλία
Από τη Γαλλία προέρχεται η γνωστή λέξη «ρεβεγιὀν» (reveillon), που σημαίνει τη μεγάλη γιορτή που ακολουθεί μετά την ολονυχτία της παραμονής των Χριστουγέννων, με πολύ πλούσιο δείπνο. Οι Γάλλοι φτιάχνουν μια τούρτα για τους Τρεις Μάγους, όπου κρύβουν μέσα ένα φασόλι. Όποιος το βρει γίνεται ο βασιλιάς ή η βασίλισσα της ημέρας. Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους στο τζάκι και περιμένουν τον Pere Noel ('Περ Νοέλ', Πατέρα των Χριστουγέννων) να τους τα γεμίσει με δώρα. Το πρωί βρίσκουν ακόμα γλυκά, φρούτα, καρύδια και μικρά δωράκια κρεμασμένα στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Στους καθεδρικούς ναούς της Γαλλίας γίνεται αναπαράσταση της γέννησης του Χριστού τόσο με κούκλες, όσο και με ανθρώπους. Στη νότια Γαλλία, ένα μεγάλο κούτσουρο καίει στο τζάκι από τα Χριστούγεννα μέχρι και την Πρωτοχρονιά, έθιμο που συναντάμε και τη χώρα μας, γνωστό ως "Χριστόξυλο".
Γερμανία
Στη Γερμανία, τα Χριστούγεννα ξεκινούν από τις 6 Δεκεμβρίου, την ημέρα του Αγίου Νικολάου, καθώς ο Άγιος Βασίλης για αυτούς είναι … ο Άγιος Νικόλαος. Μαζί με τον συνεργάτη του, αφήνουν στα παπούτσια των παιδιών, που έκαναν καλές πράξεις, σοκολάτες, πορτοκάλια και καρύδια και σε όσων ήταν άτακτα, κλαδιά. Οι γονείς κλειδώνουν το δωμάτιο όπου στολίζουν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, το οποίο αποκαλύπτουν στα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων. Μετά τον Εσπερινό, τα παιδιά ανοίγουν τα δώρα τους και οι γονείς τους αφηγούνται χριστουγεννιάτικες ιστορίες.
Οι Γερμανοί δίνουν μεγάλο βάρος στη διακόσμηση των σπιτιών τους την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων. Γύρω από τα παράθυρα βάζουν ηλεκτρικά κεράκια ή λαμπιόνια και στα τζάμια τοποθετούν πολύχρωμες χριστουγεννιάτικες φιγούρες. Στα περισσότερα σπίτια κάτω από το δέντρο υπάρχει και η παραδοσιακή φάτνη.
Επίσης, στη Γερμανία συναντάται συχνά η το έθιμο του λεγόμενου "Adventskranz". Πρόκειται για ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζει τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα. Κάθε Κυριακή τοποθετούν ένα κερί στο κηροπήγιο αυτό, μετρώντας αντίστροφα το χρόνο που απομένει για τον ερχομό των Χριστουγέννων.
Το έθιμο του Κράμπους, επίσης, έχει τις ρίζες του στην Γερμανική παράδοση. Ο Κράμπους είναι ένα τέρας που εμφανίζεται για να τιμωρήσει όσους δεν έχουν συμπεριφερθεί σωστά. Οι νέοι συνηθίζουν να μασκαρεύονται ως Κράμπους και βγαίνουν στους δρόμους της Αυστρίας, της Ρουμανίας, της Βαυαρίας και άλλων Βαλκανικών χωρών και τρομάζουν τα μικρά παιδιά.
Ολλανδία
Ο Zwarte Piet ή αλλιώς Μαύρος Πέτρος είναι η δημοφιλής γιορτινή φιγούρα της Ολλανδίας. Το μικρόσωμο αυτό τρολ, που περνά το χρόνο του σκάβοντας στα ανθρακωρυχεία (εξού και το μαύρο χρώμα του), ανεβοκατεβαίνει με άνεση τις καμινάδες των σπιτιών, αφού ο καπνός και τα κάρβουνα πλέον δεν τον ενοχλούν.
Σύμφωνα με την παράδοση, το χόμπι του είναι να παρακολουθεί τα παιδιά, δίνοντας στη συνέχεια αναφορά στον Άγιο Βασίλη για το ποια ήταν καλά και ποια όχι, αλλά και να τον συνοδεύει στο μοίρασμα των δώρων. Τα άτακτα παιδιά, αντί για δώρα, βρίσκουν από τον Μάυρο Πέτρο μια κάλτσα γεμάτη με… κάρβουνα.
Βέλγιο
Στο Βέλγιο, ο Άγιος Βασίλης (Le Père Noël) και ο Άγιος Νικόλαος (Sinterklaas) εργάζονται μαζί, λόγω της ανάμειξης της γαλλικής και της ολλανδικής κουλτούρας. Φυσικά περιμένουν και αυτοί τα δώρα στις 6 Δεκεμβρίου και τα Χριστούγεννα, με τα παιδιά να αφήνουν τα παπούτσια τους, τραγουδώντας ότι ελπίζουν πως ο καιρός δεν θα εμποδίσει τον Άγιο Βασίλη ή τον Άγιο Νικόλαο να έρθει, ενώ παρελαύνουν το πρωί των Χριστουγέννων τραγουδώντας. Ο Sinterklaas έχει έναν μυστηριώδη τρόπο να αφήνει δώρα: τα δώρα κρύβονται σε περίεργα μέρη ενώ έχουν ποιηματάκι για τον καθένα ξεχωριστά.
Ουγγαρία
Στην Ουγγαρία, ο Άγιος Νικόλαος λέγεται St. Mikulás, ο οποίος δίνει σοκολάτες, βιβλία, μανταρίνια, καρύδια και παιχνίδια στα καλά παιδιά και κλαδιά στα άτακτα παιδιά ως προειδοποίηση. Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στολίζεται την παραμονή με το szaloncukor, σοκολατένιο γλυκό που τυλίγεται με χρυσά, ασημένια και κόκκινα χαρτάκια.
Ρωσία
Οι ρώσικες οικογένειες έχουν τη συνήθεια, τη νύχτα των Χριστουγέννων, να ντύνουν στα άσπρα μια κοπέλα του σπιτιού, η οποία και αναπαριστά την Παναγία.
Ουκρανία, ο ιστός της αράχνης
Τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα στην Ουκρανία συχνά καλύπτονται από ιστούς αράχνης. Ο μύθος θέλει μια φτωχή οικογένεια να μεγάλωσε ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο από ένα κουκουνάρι και τα παιδιά τους, όντας ενθουσιασμένα που είχαν το δικό τους, μοναδικό, δέντρο, επινόησαν νέους τρόπους για να το διακοσμήσουν. Η οικογένεια ωστόσο ήταν φτωχή και δε μπορούσε να υλοποιήσει τα όνειρα των παιδιών. Μετά από μερικές μέρες που το δέντρο βρισκόταν χωρίς στολίδια στο κέντρο του σπιτιού, όταν ξύπνησαν τα παιδιά είδαν ότι οι αράχνες είχαν ήδη αρχίσει να πλέκουν τον ιστό τους στα κλαδιά του δέντρου, που γυάλιζαν σαν μετάξι.
Πολωνία
Στην Πολωνία, το δέντρο στολίζεται την παραμονή και παραμένει μέχρι τις 6 Ιανουαρίου. Το δείπνο της παραμονής των Χριστουγέννων δεν περιλαμβάνει κρέας, αλλά πολλά λαχανικά και σούπες. Στη συνέχεια μοιράζεται στην οικογένεια το oplatek, ψωμί με υφή γκοφρέτας, και αυτό θεωρείται ιερή οικογενειακή στιγμή, ενώ έπειτα, η οικογένεια πηγαίνει στην ολονυχτία.
Η Πολωνία φημίζεται για την τεράστια συλλογή από κάλαντα και οι φάτνες στην Κρακοβία είναι εξαιρετικές. Στις αγροτικές περιοχές της Πολωνίας πιστεύουν ότι τα νεαρά κορίτσια που αλέθουν την παραμονή των Χριστουγέννων, θα παντρευτούν σύντομα.
Ένα άλλο χριστουγεννιάτικο έθιμο θέλει τα ανύπαντρα κορίτσια να κρυφακούν τις συζητήσεις των γειτόνων. Αν κατά τη διάρκεια της συζήτησης ακούσουν την λέξη "πήγαινε" μπορούν να είναι σίγουρες ότι θα παντρευτούν μέσα στον επόμενο χρόνο, αν όμως ακούσουν την λέξη "κάθισε" αυτό σημαίνει ότι η μέρα του γάμου τους μάλλον θα αργήσει αρκετά.
Λετονία
Στη Λετονία, η γιορτή των Χριστουγέννων συνδέεται έντονα με το παγανιστικό παρελθόν της. Λέγεται πως το Χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίζεται στη Ρίγα έχει παράδοση περίπου 500 ετών! Τα παιδιά μαθαίνουν τραγούδια ή να παίζουν μουσικά όργανα, ώστε να προσελκύσουν τα δώρα από τον Άγιο Νικόλαο και τους συνεργάτες του.
Τσεχία
Στην Τσεχία υπήρχαν πολλές προλήψεις, όπως, για παράδειγμα, ότι το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι πρέπει να ετοιμάζεται για ζυγό αριθμό καλεσμένων, καθώς ο μονός αριθμός θεωρείται κακοτυχία.
Το πέταγμα του παπουτσιού είναι ένα Χριστουγεννιάτικο έθιμο που έχει να κάνει με το γάμο και τις ανύπαντρες κοπέλες. Την παραμονή των Χριστουγέννων οι ανύπαντρες, για να μάθουν τι τους επιφυλάσσει η νέα χρονιά, στέκονται με την πλάτη στην εξώπορτα του σπιτιού τους και πετούν το ένα τους παπούτσι πίσω από τον ώμο τους. Αν το παπούτσι προσγειωθεί με τη μύτη στραμμένη προς την πόρτα, σημαίνει ότι η κοπέλα θα παντρευτεί μέσα στην ερχόμενη χρονιά.
Επίσης, τα εορταστικά στολίδια του δέντρου είναι τσόφλια αυγών βαμμένα με διάφορα χρώματα και μοτίβα.
Σλοβενία
Στη Σλοβενία την ημέρα του Αγίου Νικολάου ετοιμάζεται ένα ειδικό ψωμί (portnjak), το οποίο καλύπτεται με ύφασμα για να φαγωθεί στις 6 Γενάρη, οπότε και μοιράζεται στα παιδιά. Στο σπίτι ορίζεται μία γωνία όπου θα μπει η φάτνη. Εκεί συγκεντρώνεται και προσεύχεται η οικογένεια την παραμονή των Χριστουγέννων, ενώ το σπίτι αγιάζεται με νερό. Τα στολίδια είναι συνήθως από ψωμί ή ξύλο.
Κροατία
Σημαντική ημέρα για την προετοιμασία των γιορτών δεν είναι μόνο εκείνη του Αγίου Νικολάου, αλλά και της Αγίας Λουκίας στις 13 Δεκεμβρίου, όπου παίρνουν ένα μικρό μπολ με χώμα και σπόρους σιταριού, οι οποίοι αναμένεται να καρποφορήσουν μέχρι τα Χριστούγεννα. Στη συνέχεια αυτό τίθεται ως διακόσμηση κάτω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, συμβολίζοντας το «νέο ψωμί» του έτους. Όταν τελειώσει η Χριστουγεννιάτικη περίοδος, το σιτάρι δίνεται στα πουλιά. Όσοι θέλουν να δώσουν στο σιτάρι την ευκαιρία να μεγαλώσει, μπορούν να ξεκινήσουν τη σπορά του από την ημέρα της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου). Τα σπίτια στολίζονται με άχυρο, ώστε να εξασφαλιστεί η γονιμότητα των ζώων.
Σερβία
Το ράντισμα του τραπεζιού
Οι νοικοκυρές έχουν ένα ασυνήθιστο έθιμο: Ραντίζουν τα τραπεζομάντιλά τους με κρασί, για να μη φέρουν τους φιλοξενούμενούς τους σε δύσκολη θέση, αν κατά λάθος αυτοί λερώσουν κάποιο τραπεζομάντιλο.
Ρουμανία, Οι Μασκαρεμένοι
Στη Ρουμανία η παράδοση θέλει τους πιστούς να ντύνονται αρκούδες, να χορεύουν και να γιορτάζουν τη γέννηση του Θεανθρώπου. Παλιότερα μια αληθινή αρκούδα συμμετείχε στο χορό. Η συγκεκριμένη παράδοση ονομάζεται Ursul (ο χορός της αρκούδας) και λαμβάνει χώρα κυρίως στη Μολδαβία και στη Μπουκοβίνα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Μια ακόμα παράδοση της Ρουμανίας που έχει να κάνει με τραγούδι ονομάζεται Mascatii (οι μασκαρεμένοι) όπου φοράνε περίεργες μάσκες, κρεμάνε κουδούνια και προσπαθούν να τρομάξουν τον παλιό χρόνο για να αποχωρίσει και να έρθει ο καινούργιος.
Δανία
Τα παιδιά στη Δανία περιμένουν με ιδιαίτερη χαρά τα Χριστούγεννα, καθώς τους δίνονται μικρά δωράκια κάθε μέρα, με τα οποία μετρούν αντίστροφα μέχρι την ημέρα των Χριστουγέννων. Το Χριστουγεννιάτικο δείπνο περιλαμβάνει πάπια ή χοιρινό γεμισμένο με μήλα και δαμάσκηνα, ενώ θεωρείται πως μόνο με κεριά βιώνει κανείς το πνεύμα των Χριστουγέννων. Στη συνέχεια τα παιδιά χορεύουν γύρω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο όπου και το καθένα παίρνει το δώρο του.
Πολύ ενδιαφέρουσα, επίσης, είναι η παράδοση των Χριστουγεννιάτικων σφραγίδων.
Σουηδία
Στη Σουηδία, τα Χριστούγεννα ήδη ξεκινάνε από τη γιορτή της Αγίας Λουκίας, όπου τα κορίτσια ντύνονται με άσπρες ρόμπες και κόκκινες κορδέλες προς τιμή της Αγίας. Το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου η "Λουτσία" - σύμβολο του φωτός - συνήθως το μεγαλύτερο κορίτσι του σπιτιού, φορώντας ένα μακρύ λευκό χιτώνα και ένα στεφάνι από αναμμένα κεριά στα μαλλιά, πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι, προσφέροντας ζεστό καφέ και κουλουράκια, ενώ τραγουδά παλιά κάλαντα με τον σκοπό του λαϊκού ναπολιτάνικου τραγουδιού "Σάντα Λουτσία".
Οι θρύλοι της Λουτσίας γεννήθηκαν στις Συρακούσες της Σικελίας περίπου κατά το έτος 300 μ.Χ. Σε μερικές επαρχίες της Σουηδίας οι κάτοικοι των χωριών συνηθίζουν ανήμερα τα Χριστούγεννα να ρίχνουν έξω από τα σπίτια και τα χωράφια τους σιτάρι, για να γιορτάσουν μαζί τους και τα πουλιά.
Δύο ημέρες πριν τα Χριστούγεννα στολίζεται το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και την παραμονή η μητέρα ανάβει τα κεριά. Το καπνιστό χοιρινό και τα ψάρια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του Χριστουγεννιάτικου δείπνου, ενώ σε χυλό από ρύζι βάζουν μέσα αμύγδαλο, που όποιος το βρει λέγεται ότι θα παντρευτεί την επόμενη χρονιά.
Νορβηγία
Ένας νορβηγικός θρύλος λέει ότι την παραμονή των Χριστουγέννων μάγισσες και κακά πνεύματα εμφανίζονται ψάχνοντας να βρουν σκούπες, για να τις καβαλήσουν και να τρομοκρατήσουν τον κόσμο. Για να μην συμβεί αυτό, οι Νορβηγοί κρύβουν όλες τις σκούπες του σπιτιού, ενώ οι άντρες βγαίνουν έξω και πυροβολούν στον αέρα για να διώξουν τα κακά πνεύματα.
Επιπλέον αφήνουν μια γαβάθα χυλό, το λεγόμενο “nisse” στη σιταποθήκη για να φάει ο καλικάντζαρος που προστατεύει το κτήμα τους, ενώ αφού στολίσουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο πιάνονται όλοι χέρι-χέρι γύρω από αυτό και τραγουδούν τρία χριστουγεννιάτικα τραγούδια.
Τα Χριστούγεννα ονομάζονται «Jul» και έχουν τις ρίζες τους σε αρχαία γεωργικά έθιμα του Χειμώνα και της εποχής της συγκομιδής. Ο Julenissen όπως ονομάζεται ο Νορβηγός Άγιος Βασίλης, μαζί με τους βοηθούς του φέρνει δώρα και καλή τύχη στο σπίτι και στο στάβλο. Το δώρο του είναι ένα μπολ με κουρκούτι από αλεύρι.
Φινλανδία
Η Φινλανδία θεωρείται η χώρα του Αγίου Νικολάου, οπότε είναι λογικό τα Χριστούγεννα να γιορτάζονται με ιδιαίτερη φροντίδα. Λόγω της σκοτεινιάς που επικρατεί το χειμώνα, τα χριστουγεννιάτικα φώτα γίνονται ακόμα πιο έντονα. Τα δώρα δίνονται την παραμονή των Χριστουγέννων, ενώ το glӧgi, ζεστό κόκκινο κρασί αναμεμειγμένο με μπαχαρικά και κόκκινο χυμό, και το μπάνιο στη σάουνα είναι παραδόσεις που τηρούνται απαρέγκλιτα. Το Χριστουγεννιάτικο δείπνο περιλαμβάνει χοιρινό, ψάρια, σαλάτες και φαγητά στο φούρνο.
Την παραμονή των Χριστουγέννων, οι οικογένειες στη Φινλανδία, επισκέπτονται τους τάφους των προγόνων και των συγγενών τους για να ανάψουν κεριά στη μνήμη τους.
Ηνωμένο Βασίλειο
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Χριστουγεννιάτικο δείπνο δεν γίνεται ακριβώς μετά την ολονυχτία, αλλά το μεσημέρι της ημέρας των Χριστουγέννων. Το κυρίως πιάτο είναι η γαλοπούλα ή η χήνα, με διάφορα συνοδευτικά όπως λουκάνικα τυλιγμένα με μπέικον, λαχανικά, σάλτσες και κάστανα. Σε κάθε πιάτο διανέμονται τα λεγόμενα Christmas crackers, τα οποία ανοίγουν όταν κάποιος τραβήξει τις άκρες τους και περιέχουν πολλά δώρα.
Σε κάποιες βρετανικές περιοχές, την παραμονή των Χριστουγέννων, τηρούν το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές, ως παραλλαγή ειδωλολατρικής τελετής. Αφού σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα, τραγουδούν τα κάλαντα. Πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα και πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.
Ιρλανδία
Την Παραμονή των Χριστουγέννων, οι Ιρλανδοί βάζουν κεριά στα παράθυρα για να καθοδηγήσουν τη Μαρία και τον Ιωσήφ στο δρόμο τους, ενώ ήταν χρήσιμα και για τους ιερείς, καθώς παλιά οι εκκλησιαστικές λειτουργίες απαγορεύονταν. Το Χριστουγεννιάτικο δείπνο περιέχει ψωμί γεμισμένο με σταφίδες και καρύδια, ενώ αφήνουν την πόρτα ανοιχτή για τους ταξιδιώτες. Τα στεφάνια από ίληκα είναι χαρακτηριστικά των ιρλανδικών Χριστουγέννων, και δεν αφαιρούνται πριν από τις 6 Γενάρη.
Στην Ιρλανδία τα παιδιά αφήνουν έξω από την πόρτα μια μεγάλη μπύρα και μια πίτα με κιμά για να απολαύσει ο Άγιος Βασίλης.
Ισλανδία
13 Yule Lads.
Στην Ισλανδία, σύμφωνα με την παράδοση, ζουν 13 φοβερά ξωτικά, οι γιοι των Γκρίλα και Λεπαλούντι. Ο Γκρίλα και η Λεπαλούντι έχουν μια κακιά γάτα που κυνηγάει τα παιδιά. Ο Γκρίλα, ο οποίος είναι μεγάλος και τρομερός, λέγεται ότι, βάζει τα άτακτα παιδιά σε ένα σάκο και τα πηγαίνει σπίτι του για το δείπνο των Χριστουγέννων. Κανένα άτακτο παιδί δεν μπορεί να ξεφύγει από τον Γκρίλα. Τα καλά παιδιά, όμως, δεν μπορεί να τα αγγίξει.
Η παράδοση λέει ότι, 13 ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, τα 13 ξωτικά αρχίζουν να κατεβαίνουν από το βουνό, ένα κάθε βράδυ, κάνοντας διάφορες σκανταλιές. Στη σύγχρονη εποχή τα ξωτικά παίρνουν έναν πιο καλοπροαίρετο ρόλο, σαν αυτόν του Άγιου Βασίλη. Τα παιδιά τοποθετούν το καλύτερο παπούτσι τους στο περβάζι του παραθύρου τους, πριν πέσουν για ύπνο και κάθε βράδυ, ένα μικρό δώρο τους περιμένει μέσα στο παπούτσι τους από το ξωτικό που κατέβηκε από το βουνό εκείνο το βράδυ. Αν το παιδί έχει κακή συμπεριφορά, τότε, θα βρει μια σάπια πατάτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου