1821

Εκπαιδευτική Τηλεόραση

Με ελευθερία και φαντασία η σειρά ‘’Παραμυθολογίες’’ παίζει με τη μυθολογία. Με την ελληνική μυθολογία, από θεό σε θεό κι από μύθο σε μύθο φτάνουμε μέχρι το σήμερα και μαθαίνουμε πόσο αρχαίο είναι το παρόν.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ, Ο ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΟΥ ’21 - 59.25

Η «ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ» γυρίζει πίσω, στο 1821, και παρουσιάζει τη ζωή και τη δράση του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη στρατηγική του φυσιογνωμία και στον πρωταγωνιστικό ρόλο που έπαιξε στη μάχη στο Βαλτέτσι, στην Άλωση της Τριπολιτσάς και στην καταστροφή της στρατιάς του ΔΡΑΜΑΛΗ στα Δερβενάκια. Εξετάζονται ζητήματα που αφορούν την διαφωνία του με την Αντιβασιλεία και πώς αυτή τον οδήγησε στις φυλακές του Ναυπλίου, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Δίνονται πληροφορίες για τη δίκη του Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΩΝΗ, για την καταδίκη του σε θάνατο και για τη μετατροπή της ποινής, λίγα χρόνια αργότερα, σε 20ετή κάθειρξη. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται στιγμιότυπα από την ταινία «Η δίκη των δικαστών».

- Κολοκοτρώνης - 14.52

- Μπουμπουλίνα - 14.40

- Καραϊσκάκης - 15.25

- Κανάρης - 15.26

- Ανδρέας Μιαούλης - 15.15

- Μάρκος Μπότσαρης - 16.10

ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΗ - 50:00

Η ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ, το γένος πλοιάρχου ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΥ ΠΙΝΟΤΣΗ, γεννήθηκε στη φυλακή, έζησε μέσα στη θάλασσα, πολέμησε στη στεριά και πέθανε εκτός μάχης στην αυλή τους σπιτιού της από αδέσποτο βόλι. Η Σκηνοθέτις ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ΓΟΥΛΗ η οποία επιμελήθηκε και το σενάριο της ταινίας επιχειρεί να αναπλάσει τον πολιτικοκοινωνικό καμβά της εποχής μέσα από την προσωπικότητα, τη ζωή και τους αγώνες της ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ. Με τη βοήθεια ιστορικών κειμένων, της δημοτικής ποίησης, των αφηγήσεων των ξένων περιηγητών, αλλά και από τις μνήμες των τελευταίων ζώντων απογόνων της, η ταινία διατρέχει τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης. Τα γυρίσματα έγιναν στους χώρους όπου έζησε η ηρωίδα και έδρασε. Στις ΣΠΕΤΣΕΣ, στη ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ, το ΑΡΓΟΣ, την ΤΡΙΠΟΛΗ και το ΝΑΥΠΛΙΟ. Η κινηματογράφηση των φυσικών χώρων πλαισιώνεται από πλούσιο εικαστικό υλικό και τα προσωπικά αντικείμενα της ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ - Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ - 14.56

Εκπομπή αφιερωμένη στον ποιητή ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ. Μέσα από τη δραματοποιημένη παρουσίαση γεγονότων της ζωής του, γίνεται αναφορά στις σπουδές του, στις επιδράσεις που δέχθηκε από το περιβάλλον του, στους ανθρώπους που συνέβαλαν στη συγκρότηση της προσωπικότητάς του. Ο φακός περιηγείται σε μέρη όπου έζησε ο εθνικός μας ποιητής, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία. Τόσο η δραματοποίηση στιγμών της ζωής του όσο και ο σχολιασμός του σολωμικού έργου από καθηγητές και μελετητές της ποίησής του συμβάλλουν ώστε να προσεγγιστεί η ποιητική αλλά και η ανθρώπινη πλευρά του Δ. ΣΟΛΩΜΟΥ.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ - 24.26

ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ - ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ - 43.02

Εκπομπή-αφιέρωμα στον εθνικό μας ποιητή ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ και στον συνθέτη που μελοποίησε τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν», ΝΙΚΟΛΑΟ ΧΑΛΙΚΙΟΠΟΥΛΟ ΜΑΝΤΖΑΡΟ. Παρακολουθούμε δραματοποιημένα στιγμιότυπα από τη ζωή του ποιητή μέσα από τα οποία διαφαίνεται η βαθιά συγκίνηση και επίδραση που ασκούσαν στον ψυχισμό του η Ελληνική Επανάσταση και η αυτοθυσία των επαναστατημένων Ελλήνων. Σημαντικό μέρος της δραματοποίησης καλύπτει η γνωριμία και η φιλία του με τον ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΤΡΙΚΟΥΠΗ που τον βοήθησε να μάθει αλλά και να εκφράζεται μέσα από την ελληνική γλώσσα, με αποτέλεσμα τη συγγραφή του «Ύμνου εις την ελευθερίαν». Η γνωριμία του ποιητή με τον Ν. ΜΑΝΤΖΑΡΟ στην Κέρκυρα, η μελοποίηση του Ύμνου και η αναγνώριση της σύνθεσης ως Εθνικού Ύμνου των Ελλήνων από τον Βασιλιά Γεώργιο Α’ ολοκληρώνουν το αφιέρωμα.

1821. Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΙΓΜΗ - 38.12

Το ιστορικό αυτό ντοκιμαντέρ, μέσα από ιστορικά στοιχεία και αναπαραστάσεις, αναφέρεται στην Επανάσταση του 1821 και στον τρόπο που αυτή προετοιμάστηκε και εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα. Ξεκινά με τη ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και τον όρκο που έδιναν τα μέλη της. Η αφοσίωση και η αγάπη στην πατρίδα ήταν υπέρτατο καθήκον για όλους τους αγωνιστές. Ο εχθρός ήταν ένας, οι Τούρκοι, και έπρεπε όλοι να συσπειρωθούν εναντίον τους. Οι βιαιότητες και οι λεηλασίες δεν είχαν τελειωμό. Οι Τούρκοι ποτέ δεν πίστευαν και δεν περίμεναν ότι οι Έλληνες θα ξεσηκωθούν και θα αντιδράσουν. Ακόμη και όταν οι φήμες για την Επανάσταση διαδίδονταν, εκείνοι εθελοτυφλούσαν και αρνούνταν να δουν την πραγματικότητα. Όμως, ο ξεσηκωμός ήταν πολύ κοντά. Ο αφηγητής περιγράφει αναλυτικά την πορεία που διέγραψε η Επανάσταση και τις πόλεις από τις οποίες πέρασε. Σιγά-σιγά, όλη η χώρα συμμετείχε ενεργά και δραστήρια στον αγώνα για την απελευθέρωση. Απλοί άνθρωποι κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια και προσέφεραν ό, τι μπορούσαν με κάθε μέσο και τρόπο. Προβάλλονται πλάνα της κάθε περιοχής που ξεσηκωνόταν, ενώ γίνεται εκτενής αναφορά στους κύριους πρωταγωνιστές Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ, Π. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, Δ. και Α. ΥΨΗΛΑΝΤΗ, Ο. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟ, Α. ΔΙΑΚΟ, καθώς και πολλούς άλλους που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στον αγώνα για την ελευθερία. Βλέπουμε πλάνα από αγάλματά τους, τα οποία έχουν τοποθετηθεί σε κεντρικούς δρόμους πόλεων, προς ένδειξη ευγνωμοσύνης για την προσφορά τους. Το ντοκιμαντέρ κλείνει με την εικόνα ενός τσολιά που πέφτει, μαχόμενος πάνω στον αγώνα, αναδεικνύοντας έτσι την έννοια της αυτοθυσίας, σε όλο της το μεγαλείο.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ 1821-1827

Στη σειρά «ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1750 – 1940» διακεκριμένοι Επιστήμονες παραθέτουν ιστορικά στοιχεία αξιοποιώντας σημαντικές πηγές και σημαντικά ντοκουμέντα που σκιαγραφούν την Νεότερη Πολιτική Ιστορία της ΕΛΛΑΔΑΣ. Το θέμα αρχίζει με τις διεργασίες που εισήγαγαν τον ελληνικό λαό στην νεότερη εποχή και ετοίμασαν την εθνική αποκατάστασή του, συνεχίζεται με τον αγώνα για την ελληνική απελευθέρωση και εκτείνεται στην Πολιτική Ιστορία του Ελληνικού κράτους από τη σύστασή του ως τις παραμονές του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Κάθε θέμα το πραγματεύονται Ιστορικοί, Κοινωνιολόγοι, Νομικοί, που έχουν ως στόχο την ιστορική αυτογνωσία των συγχρόνων Ελλήνων και προσφέρουν ευκαιρίες ιστορικού προβληματισμού. Στο συγκεκριμένο επεισόδιο «Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ 1821-1827» περιγράφεταιι ο χαρακτήρας της Εταιρείας των Φιλομούσων, ο προάγγελος της Φιλικής Εταιρείας, μέσα από την οποία κατορθώθηκε να αναζωπυρωθεί το Ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για το Ελληνικό ζήτημα και να επιτευχθεί η διεθνοποίησή του στη ΒΙΕΝΝΗ. Επίσης, γίνεται εκτενής αναφορά στη Φιλική Εταιρεία, την οργάνω¬ση που συνδέεται με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και στην ίδρυσή της, που εντάσσεται στο γενικότερο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον της ακμάζουσας ελληνικής παροικίας της ΟΔΗΣΣΟΥ, στη Νότια ΡΩΣΙΑ. Ιστορικοί περιγράφουν την προετοιμασία της εξέγερσης και τον ρόλο της Φιλικής Εταιρίας, που στρεφόταν μόνο ενάντια στον ξένο δυνάστη, επισημαίνοντας τις αδυναμίες της να ανταποκριθεί στο πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο. Επίσης, ακούγονται απόψεις για τον χαρακτήρα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και τις συνθήκες που την προετοίμασαν και την προκάλεσαν. Τέλος, οι Ειδικοί Μελετητές παραθέτουν συμπεράσματα για τους στόχους της Επανάστασης και τα οράματα εκείνων που συνέλαβαν το επαναστατικό σχέδιο και διοργάνωσαν την επαναστατική προεργασία.

Α ΜΕΡΟΣ

Β ΜΕΡΟΣ

ΤΟ 1821 ΚΑΙ ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ - 29.23

Το ντοκιμαντέρ «ΤΟ 1821 ΚΑΙ ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ» ξεκινά με αναφορά στους ξένους περιηγητές που καταφθάνουν το 1800 στην Ελλάδα και εστιάζεται στο πώς το ενδιαφέρον για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό αποτυπώνεται στα έργα των Ευρωπαίων καλλιτεχνών. Η Επανάσταση του 1821 δίνει νέα ώθηση στο ρεύμα φιλελληνισμού και σηματοδοτεί τη στροφή του ενδιαφέροντος από την αρχαία στη σύγχρονη Ελλάδα. Ευρωπαίοι ζωγράφοι, όπως ο ΠΙΤΕΡ ΦΟΝ ΕΣ και ο ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΝΤΕΛΑΚΡΟΥΑ, φιλοτεχνούν έργα εμπνευσμένα από τον αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία. Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπομπής παρουσιάζονται πίνακες των ξένων ζωγράφων, που αποτυπώνουν στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης από την κήρυξή της το 1821 ως την άφιξη του ΌΘΩΝΑ το 1833.

ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ ή ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ - 45.00

Ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή, το συγγραφικό έργο και το πολιτικό όραμα του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ ή ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ, όπως υπέγραφε ο ίδιος. Ιστορικοί, όπως η ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ και ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, αποτιμούν την προσωπικότητα και το όραμα της βαλκανικής συνεργασίας του ΡΗΓΑ και επισημαίνουν τον ρόλο του στη θεμελίωση του απελευθερωτικού κινήματος κατά της οθωμανικής κυριαρχίας. Γίνεται αναφορά στο ιστορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διαμορφώθηκαν τα πολιτικά του πιστεύω, στο λόγιο κλίμα του φαναριωτισμού εντός του οποίου ανδρώθηκε και στην επαφή του με την ευρωπαϊκή σκέψη η οποία επηρέασε σημαντικά το νεωτερικό του πνεύμα. Αναφέρονται οι σημαντικότεροι σταθμοί της διαδρομής του από τη Ζαγορά στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στο Βουκουρέστι και στη Βιέννη, όπου οργάνωσε το επαναστατικό του κίνημα, εξέδωσε τα βιβλία του, όπως το «Φυσικής Απάνθισμα» και το «Σχολείο των ντελικάτων εραστών», και τύπωσε τους «χάρτες» και τους περίφημους «θούριους». Στη συνέχεια μνημονεύεται η μετάβασή του στην Τεργέστη, η σύλληψή του από τις αυστριακές Αρχές, η φυλάκισή του με την κατηγορία της οργάνωσης επαναστατικού σχεδίου κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η θανάτωσή του το 1798. Με τον θάνατό του επισημαίνεται ότι έθεσε τα θεμέλια μιας νέας πορείας στο απελευθερωτικό ζήτημα απέναντι στην οθωμανική κυριαρχία.

Στο επίπεδο της πολιτικής διοίκησης, παρατίθενται οι φιλελεύθερες απόψεις του ΡΗΓΑ για δημοκρατική διακυβέρνηση, οι οποίες διαπνέονταν από το πνεύμα του Διαφωτισμού. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΗΣ μιλά για τη συνεισφορά του μέσα από το επαναστατικό τραγούδι. Τέλος, ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΦΥΡΟΕΡΑΣ αναφέρεται στην πρόσληψη του ΡΗΓΑ στη σύγχρονη εποχή, στην επικαιρότητα του έργου του και στην επίδραση που άσκησε το όραμα και η μορφή του στις μετέπειτα γενιές.